Jaskinia Tunel Wielki jest niewielkim otworem w skałach wapiennych o długości 24 metrów na terenie Ojcowskiego Parku Narodowego. Znajduje się na lewym zboczu wąwozu Koziarnia, który odbija od doliny Sąspowskiej.
W jaskini były prowadzone badania już w latach 60. XX wieku i przez dekady sądzono, że najstarsze ślady obecności człowieka w tym miejscu sięgają najwyżej 40 tys. lat wstecz. Zespół naukowców z Uniwersytetu Warszawszego, Uniwersytetu Wrocławskiego i Polskiej Akademii Nauk pod kierownictwem dr Małgorzaty Kot zbadał ponownie okazy zebrane przed wielu laty, które przebywały w magazynach. Swoimi zaskakującymi wynikami pochwalił się w artykule na łamach Science Reports.
Okazało się, że wśród okazów z jaskini Tunel Wielki rozpoznano kości wielu zwierząt, w tym wilka mosbacheńskiego, likaona, przodka niedźwiedzia jaskiniowego, lwa jaskiniowego oraz jaguara. Wszystkie te zwierzęta występowały na terenie dzisiejszej Polski 450-550 tys. lat temu.
Narzędzie krzemienne liczą około pół miliona lat! Prawdziwy skarb w małopolskiej jaskini
W tych samych warstwach znalezione również było 40 narzędzi krzemiennych, które musiały być używane przez człowieka. Naukowcy stwierdzili, że skoro przedmioty znajdowały się w tych samych osadach, co kości zwierząt (których wiek jest znany), to również muszą liczyć około pół miliona lat. Zatem te narzędzia krzemienne byłyby jednymi z najstarszych znalezionych na terenie Polski!
Narzędzia krzemienne musiał wykonać Homo heidelbergensis, czyli przodek neandertalczyków. Naukowcy wyrażają nadzieję, że może nadal w jaskini Tunel Wielki kryją się jakieś szczątki tego gatunku – wówczas to byłoby sensacyjne odkrycie, ponieważ najstarsze ludzkie kości z terenów Polski liczą „jedynie” 50 tys. lat.
Naukowcy jeszcze dodają, że niekoniecznie Homo heidelbergensis musiał żyć i zamieszkiwać jaskinię w tym samym czasie, co wyżej wymienione gatunki zwierząt. Kości ssaków nie miały żadnych śladów cięcia, więc zwierzęta nie padły w wyniku polowania. Okres, z którego pochodzą ich kości i narzędzie krzemienne, liczy 100 tys. lat, więc niekoniecznie człowiek musiał walczyć o miejsce w jaskini z drapieżnikami.
Czytaj też: Czy to był cmentarz choleryczny? Odkryta czaszka i inne artefakty w Kaliszanach wskazują na coś innego
Wyjątkowość odkrytych narzędzi podkreśla jeszcze fakt, że znaleziono je w jaskini. Dotychczas krzemienie z tego okresu były znajdowane na terenach otwartych. Ponadto uważa się, że jaskinia w Ojcowie były maksymalnie na północ wysuniętym stanowiskiem bytności Homo heidelbergensis. Prawdopodobnie dalej na północ człowiek wówczas nie migrował.