Sielanka i brak przemocy? Pierwszym społecznościom daleko było od idylli

Naukowcy odpowiedzialni za analizę szczątków ponad 2300 rolników ze 180 miejsc na terenie Starego Kontynentu wyciągnęli wnioski na temat przemocy – bądź jej braku – wśród społeczności sprzed tysięcy lat.
Sielanka i brak przemocy? Pierwszym społecznościom daleko było od idylli

Kości te miały od 4000 do 8000 lat i pochodziły ze stanowisk archeologicznych w północno-zachodniej Europie. Jak sugerują badacze stojący za publikacją, która trafiła na łamy Proceedings of the National Academy of Sciences, ponad 10 procent przebadanych szkieletów nosiło ślady uszkodzeń powstałych z użyciem broni.

Czytaj też: Prehistoryczna sztuka zachwyca, choć nie stworzył jej nasz gatunek

Stoi to w sprzeczności z zaskakująco powszechnym przekonaniem, jakoby w czasach neolitycznych przemoc była jednym z ostatnich środków perswazji. Wręcz przeciwnie: nowe badania sugerują, iż był to czas wręcz wypełniony fizycznymi atakami. Takie wnioski można wyciągnąć przynajmniej w odniesieniu do terenów dzisiejszej Danii, Francji, Niemczech, Wielkiej Brytanii, Hiszpanii i Szwecji.

Jak wyjaśnia Linda Fibiger, jedna z autorek przeprowadzonych analiz, ludzkie kości są najbardziej bezpośrednią i najmniej stronniczą formą dowodów na działania wojenne, które miały miejsce w przeszłości. Dzięki postępowi technologicznemu eksperci mają natomiast możliwość rozróżniania śmiertelnych obrażeń zadanych za życia i tych, które pojawiły się już po śmierci danej osoby. 

Przemoc w epoce neolitu była zaskakująco powszechna

Badanie rodzi pytanie, dlaczego przemoc wydaje się być tak powszechna w tym okresie. Najbardziej prawdopodobnym wyjaśnieniem może być to, że zmieniła się ekonomiczna podstawa społeczeństwa. Wraz z rolnictwem pojawiła się nierówność, a ci, którym powodziło się gorzej, czasami angażowali się w najazdy i zbiorową przemoc jako alternatywną strategię osiągnięcia sukcesu, czego rezultaty są obecnie coraz częściej rozpoznawane archeologicznie. dodaje Martin Smith

Czytaj też: Dziwaczny hieroglif sprzed ponad 2000 lat zagadką dla uczonych. Oto co im odpowiedzieli internauci

Neolit był częścią epoki kamienia, po której nastąpiła epoka brązu. Najwcześniej neolit rozpoczął się w obszarze tzw. Żyznego Półksiężyca i na Bliskim Wschodzie, około 8-9 tysięcy lat temu. Na tereny naszego kraju dotarł natomiast znacznie później, bo około 5200 lat temu. Wśród cech wyróżniających ten okres należy wymienić przede wszystkim hodowlę zwierząt oraz uprawę roślin. Ludzie mieli też tendencję do tworzenia osad, zamiast kontynuowania migracji.