Student znalazł szczątki latającego jaszczura o dziwnej urodzie. Był starszy niż dinozaury

Brytyjski student podczas przeglądania starych zbiorów paleontologicznych z kamieniołomu wapienia w okolicach Bristolu natknął się na zaskakujące szczątki, które należały do wyjątkowego gada. Chociaż potrafił on latać i przypominał jaszczurkę, to miał o wiele więcej wspólnego z przodkami krokodyli. Czym właściwie było to zwierzę?
Kuehneosaurus latus (po prawej) i Kuehneosuchus latissimus (po lewej) / źródło: Nobu Tamura, Wikimedia Commons, CC BY 3.0

Kuehneosaurus latus (po prawej) i Kuehneosuchus latissimus (po lewej) / źródło: Nobu Tamura, Wikimedia Commons, CC BY 3.0

Latające jaszczurki żyły na Ziemi nie tylko w odległej przeszłości geologicznej, ale również możemy spotkać je w dzisiejszych ekosystemach. Jaszczurka Draco z południowo-wschodniej Azji jest tego doskonałym przykładem. Ten niewielki gad posiada specjalne błony, które umożliwiają w krytycznej chwili przeskakiwać pomiędzy drzewami lub wprost latać na odległość 10 metrów.

Czytaj też: Na Grenlandii znaleźli szczątki wielkiego robaka. Za życia to monstrum siało postrach

Podobne zwierzęta zamieszkiwały również tereny dzisiejszej Europy. Działo się to ponad 200 milionów lat temu, w epoce późnego triasu. Dowody na to znalazł brytyjski student Mike Cawthorne z Uniwersytetu w Bristolu, który przeszukiwał archiwalne skamieniałości zebrane z kamieniołomów wapienia w południowo-zachodniej części Anglii. Przed milionami lat obszar ten stanowił tropikalną wyspę z gorącym klimatem, którą geolodzy nazywają Mendip Palaeo.

Szczątki latającej jaszczurki, która była spokrewniona z krokodylami i dinozaurami

Młody adept nauki natrafił w zbiorach na fragmentaryczne szczątki latającego gada z rodzaju Kuehneosaurus, o czym napisał w artykule na łamach Proceedings of the Geologists’ Association. Analiza skamieniałości była utrudniona, ponieważ badano pojedyncze kości i struktury znajdujące się w różnych odłamkach skalnych pochodzących z kamieniołomu. Niemniej udało się Cawthorne’owi skleić znalezisko w logiczną całość.

Czytaj też: Szczątki dinozaura trafiły pod tomograf. Odkryto, że gad posiadał niewyobrażalny zmysł

Kühneozaur posiadał ciało długie na 72 centymetry, a więc spokojnie bylibyśmy w stanie wziąć go do ręki. Posiadał specyficzne skrzydła, które były tak naprawdę żebrami wystającymi z ciała na prawie 15 centymetrów i połączonymi błoną. Uważa się, że w ten sposób zwierzę było przystosowane do skakania pomiędzy drzewami. Co ciekawe, mimo że gad był jaszczurką, to wykazuje wiele podobieństw z ówczesnymi przodkami krokodyli i dinozaurów.

Fragmenty skalne, z których “sklejano” skamieniałość w całość. Największa część na zdjęciu A / źródło: https://doi.org/10.1016/j.pgeola.2023.12.003, CC-BY-4.0

Poza Kühneozaurem natrafiono w zbiorach również na wiele innych gatunków małych gadów, które głównie żerowały na owadach lub były roślinożerne. Co ciekawe, pomimo tak dużego ekwipażu nie odnaleziono żadnych szczątków dinozaurów, które zresztą w późnym triasie ewolucyjnie dopiero „raczkowały” (ich główny rozwój przypada na jurę i przede wszystkim kredę).

Czytaj też: Szczątki morskiego gada zmieniają bieg historii. Takiego osobnika nikt się nie spodziewał

Odkrycia śladów po niezwykłych zwierzętach sprzed 200 milionów lat ukazują nam, jak bogate były życie organiczne na izolowanych tropikalnych wyspach jak Mendip Palaeo. Dzisiaj region ten wygląda zupełnie inaczej, co tylko udowadnia nam jak na przestrzeni epok i er geologicznych zmieniają się układy lądów, klimat, środowisko i ekosystemy.